AİHM'den ‘zorunlu din dersi’ kararı

Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi (AÄ°HM),eÄŸitimde zorunlu din ve ahlak kültürü derslerine karşı Ankara'dan davacı olan 14 Türk vatandaşının 2011 yılında açtığı davada kararını bugün açıkladı.

AÄ°HM, Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'nin (AÄ°HS) eÄŸitim hakkıyla ilgili maddesinin ihlaline hükmetti.

Mahkeme, oy birliÄŸiyle aldığı kararda, Türk hükümetinden "zaman geçirmeden öÄŸrencilerin zorunlu din ve ahlak kültürü derslerinden muaf tutulmalarını da saÄŸlayacak yeni bir sisteme geçmesini" istedi.

Kararda, Türkiye'de din ve ahlak kültürü kitaplarının içeriÄŸinde yapılan son deÄŸiÅŸikliklerin "yetersiz"olduÄŸu belirtilip, devletin dini konularla ilgili düzenlemelerde "yansız ve tarafsız olma yükümlülüÄŸü" hatırlatıldı.

AÄ°HM, kullanılmakta olan din ve ahlak kültürü kitaplarında Türkiye'de çoÄŸunluÄŸun ait olduÄŸu Sünni Ä°slam'a daha fazla yer ayrılmasının "beyin yıkamak" anlamına gelmediÄŸini belirtmekle birlikte, Alevi inancının özellikleri dikkate alındığında, ebeveynlerin çocuklarında okul ile kendilerine has deÄŸerler arasında bir "baÄŸlılık çatışması" yaratabileceÄŸini düÅŸünmekte haksız olmadıklarına kanaat getirdi.

Türk eÄŸitim sisteminin sadece Hıristiyan ve Musevi öÄŸrencilere zorunlu din derslerinden muaf tutulma hakkı tanıdığına iÅŸaret eden AÄ°HM'nin gerekçeli kararında, "bu durum çocukları okulda gördükleri eÄŸitim ile ailelerinin dini veya felsefi inançları arasında çatışmaya itebilir" sonucuna vardı.

Avrupa ülkelerinin çoÄŸunluÄŸunun öÄŸrencilere din derslerine girmeme veya bu ders yerine baÅŸka bir derse girme hakkı tanıdığını da hatırlatan AÄ°HM, Türk eÄŸitim sisteminin ebeveynlerin inançlarına saygı konusunda hâlâ Avrupa standartlarında olmadığı ve Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'nin eÄŸitim hakkıyla ilgili maddesini ihlal ettiÄŸine hükmetti.

AÄ°HM, sorunun "yapısal" olduÄŸunu da belirterek, kararın nasıl uygulanması gerektiÄŸi konusunda Ankara'ya mesaj da verdi.

Mahkeme, en kısa sürede din ve ahlak kültürü derslerinin zorunlu olmaktan çıkartılıp, öÄŸrencilerin muaf tutulabilecekleri bir sisteme geçilmesi gerektiÄŸine hükmetti.

Davacılar maddi veya manevi tazminat talep etmediÄŸinden, bu konuda herhangi bir hükümde bulunulmadı.

Karar, benzer olası davalar için emsal teÅŸkil etmesi bakımından önem taşıyor.